Były już poradniki o tym jak wybierać słuchawki, jak podłączyć komputer do systemu audio i jak wybrać przetwornik cyfrowo-analogowy. Postanowiliśmy więc zrobić coś lżejszego, w miejszym stopniu naładowanego specjalistyczną wiedzą. Tym razem nie będzie więc o wyborze czy ustawianiu czegokolwiek. Bardziej o tym, jakich produktów i zachowań się wystrzegać, aby audiofilskie hobby nie przerodziło się w chorobę psychiczną. O ile podczas spotkań ze znajomymi możemy już otwarcie mówić o tym, że interesujemy się sprzętem grającym i mamy w domu srebrne kable, o tyle opowieści o magicznych cegłach czy suszarkach do zdejmowania ładunków elektrostatycznych z płyt mogą zagęścić atmosferę. No chyba, że ktoś chce zrezygnować ze znajomych i całkowicie poświęcić się wciągającej, audiofilskiej pasji. Tytuł niniejszego poradnika może wydać się prowokujący i cóż - tak jest w istocie.

Odwiedziny różnych audiofilskich, internetowych miejsc wymiany myśli zawsze są dla mnie inspiracją. Czasami jest to inspiracja do położenia się na podłodze ze śmiechu, czasami do zwymiotowania śniadania, a czasami do felietonu takiego, jak ten. Otóż wchodzę na forum, gdzie miłośnicy muzycznych uniesień, wytrawni znawcy elektronicznej sztuki, ludzie światli i inteligentni wymieniają się na uwagami na temat nowości w branży. Czytam i przezornie zakładam czapkę na głowę, bo włos jeżyć się będzie na pewno. Jedyna kwestia do rozważenia to, jak bardzo. Uważam, że zdanie, że wszyscy Polacy są lekarzami i specjalistami od piłki nożnej jest absolutnie niekompletne. Widzę bowiem, że wszyscy jesteśmy wyroczniami na temat losów audiofilskich marek. Co więcej, doskonale wiemy również co dzieje się w fabrykach tych firm. Wydaje mi się, że jeśli NSA chciałoby jeszcze dokładniej inwigilować twórców sprzętu audio, wystarczyłoby jedynie zapytać przeciętnego Kowalskiego z forum.

Pamiętacie, jak pisałem o Sony CDP-101, pierwszym odtwarzaczu płyt kompaktowych na świecie? Wspomniałem wtedy, że Philips spóźnił się z premierą swojego urządzenia o miesiąc, tracąc tym samym miejsce w historii audio. Jego CD 100 miał premierę 1 listopada 1983 roku i był pierwszym odtwarzaczem płyt CD wyprodukowanym w Europie. Mało tego. Był pierwszym top loaderem, czyli playerem z płytą ładowaną od góry, poprzez uchylaną klapkę, a nie - jak to się przyjęło w większości stacjonarnych maszyn - poprzez wysuwaną tackę. Sercem CD 100 był autorski DAC Philipsa TDA1540, będący pierwszym przetwornikiem cyfrowo-analogowym na świecie oraz dziadkiem legendarnego TDA1541. TDA1540 powstał w roku 1980 i był monofonicznym układem 14-bitowym. Dlatego w pierwszym Philipsie użyto dwóch sztuk tego scalaka.

Rodzaj głośnika o budowie zasadniczo różniącej się od najpopularniejszych głośników elektrodynamicznych. W konstrukcji elektrostatycznej zamiast membrany napędzanej przez cewkę poruszającą się w polu utworzonym przez magnes, dźwięk jest emitowany przez cienką folię pod napięciem. Naelektryzowana folia umieszczona jest między tak zwanymi statorami - zwykle są to metalowe siatki, przez które płynie sygnał ze wzmacniacza. Wprawia to folię w ruch, tym samym generując dźwięk. Głośniki elektrostatyczne są dipolami - grają zarówno do przodu, jak i do tyłu. Wielu twierdzi, że są przez to o wiele trudniejsze w ustawieniu, do tego wymagają mocnego wzmacniacza. Wydobycie najniższych częstotliwości z takich głośników wymaga też zastosowania panelu o bardzo dużej powierzchni. W związku z tym najpopularniejsze elektrostaty to konstrukcje hybrydowe - z panelem odtwarzającym średnie i wysokie tony oraz klasycznym wooferem dynamicznym wspomagającym bas. Amatorzy elektrostatów twierdzą, że warto powalczyć z tymi niedogodnościami. Nagrodą jest bardzo czysty, szybki i pełen detali dźwięk z jedyną w swoim rodzaju przestrzenią.

W dniach 18-19 stycznia we Wrocławiu odbyła się pierwsza w tym roku prezentacja sprzętu grającego z cyklu Audiofil. W przestronnej sali konferencyjnej hotelu Radisson Blu rozstawiono urządzenia z wysokiej półki oraz całe kosze płyt winylowych dostarczonych przez samych wystawców i sklep Vinyl Goldmine. Organizowana przez Piotra Guzka impreza ma służyć przede wszystkim promocji muzyki, idei słuchania jej w odpowiednich warunkach i związanego z tym audiofilskiego hobby. Warto dodać, że projekt ma też wsparcie ze strony miasta. Nic dziwnego, że Wrocław kandyduje do miana Europejskiej Stolicy Kultury. Tematem prezentacji zorganizowanej wspólnie z firmą RCM był dźwięk analogowy, a konkretnie porównanie różnych nagrań i formatów zapisu. W sobotę przeprowadzono na przykład starcie albumów stereofonicznych z monofonicznymi. Idea w pierwszej chwili może wydać się nieco szalona, a czy rzeczywiście taka jest?

Czy smoki żyją tylko w legendach? Niekoniecznie. Niektóre smoki stają się legendami. Tak właśnie było z magnetofonem Nakamichi Dragon, przez wielu uznawanym za najlepszy kasetowy player wszech czasów. Dlaczego akurat ten magnetofon stał się audiofilską ikoną? Może dzięki bezkompromisowej budowie. Rozdzielone głowice nagrywająca i odtwarzająca, dwa wałki prowadzenia taśmy, trzysilnikowa konstrukcja, do tego automatyczny system korekcji nachylenia kąta głowicy w zależności od odtwarzanej kasety. Wszystkie te rozwiązania pozwalały odtwarzać taśmy nagrane na innych maszynach w jak najlepszej jakości. Głowica sama ustawiała się do taśmy szukając kąta, w którym było dokonane nagranie. Patent oficjalnie nazywał się NAAC czyli Nakamichi Auto Azimuth Correction i był piekielnie delikatnym i drogim rozwiązaniem.

Oto wzmacniacz produkowany przez Denona w latach siedemdziesiątych. Większość egzemplarzy dostępnych dziś na internetowych aukcjach pochodzi z roku 1975 lub 1976. Urządzenie można było sklasyfikować gdzieś pomiędzy średnią a wyższą półką w katalogu japońskiej firmy, ponieważ zasadniczo była to nieco uproszczona wersja modelu PMA-700 Z. Jak przystało na wzmacniacz z tamtej epoki, na metalowym panelu frontowym umieszczono mnóstwo gałek, przełączników i suwaków. Jakieś filtry, dubbing dla kaseciaków... Wersja bez litery "Z" miała jeszcze kilka funkcji mikrofonowych. Co ciekawe, umieszczono tu również przyciski dające możliwość ominięcia tych regulacji. Pomiędzy pokrętłami odpowiadającymi za ilość niskich i wysokich tonów znalazł się przycisk Tone Defeat, a obok regulatora balansu mamy przycisk Null Balance.

Element gramofonu przetwarzający ruch igły na sygnał elektryczny. Igła, umieszczona w rowku płyty, wprawiana jest w ruch przez nierówności rowka w obracającej się płycie. Drgania te przenoszone są na wkładkę gramofonową, do której igła jest przymocowana i odtwarzają sygnał akustyczny zapisany na płycie podczas jej nagrywania. Istnieją różne rodzaje wkładek, jednak najpopularniejsze to MM (Moving Magnet – magnes poruszany względem cewki) i MC (Moving Coil - cewka poruszana względem magnesu).

Część kolumny głośnikowej, która dzieli dostarczony do kolumny sygnał - pasmo akustyczne - na kilka węższych pasm. Każda z tych składowych jest następnie przesyłana ze zwrotnicy do odpowiednich głośników. Rodzaj zwrotnicy zależy więc od liczby głośników i dróg. Zwrotnica w kolumnach dwudrożnych dzieli pasmo na dwie części, w trójdrożnych na trzy itd. Podstawowe parametry zwrotnicy to częstotliwość lub częstotliwości podziału i stromość nachylenia zbocza. Niektórzy producenci zestawów głośnikowych stosują zwrotnice zewnętrzne. Czasami spotyka się też zwrotnice aktywne, których zadaniem jest dzielenie pasma jeszcze zanim sygnał trafi do wzmacniaczy mocy. Taka zwrotnica ma wówczas postać osobnego urządzenia elektronicznego.

Jest to najprostszy i jednocześnie najstarszy rodzaj lampy elektronowej, a jednocześnie najbardziej audiofilski (a przynajmniej wielu tak uważa). Trioda umożliwia sterowanie przepływem elektronów z katody do anody poprzez zmianę napięcia na siatce. Trioda składa się z umieszczonych w próżniowej bańce (najczęściej szklanej) trzech elektrod - żarzonej katody, anody i umieszczonej pomiędzy nimi siatki. Z rozgrzanej katody, na skutek zjawiska termoemisji, możliwa jest emisja elektronów. Anoda jest spolaryzowana względem katody dodatnio i pole elektryczne między nimi przyspiesza elektrony, które docierają do anody. Ponieważ siatka znajduje się dużo bliżej katody niż anoda, wpływa ona silniej na pole elektryczne w sąsiedztwie katody niż anoda – im silniej tym większe wzmocnienie da się uzyskać za pomocą lampy.