Co przychodzi nam do głowy, kiedy myślimy o Francji? Wiadomo - świetna kuchnia, doskonałe wina i sery, luksusowe perfumy, nowoczesna architektura, pokazy mody, festiwale filmowe, słynni malarze i wiecznie zakorkowane uliczki Paryża. Dla amatorów sprzętu hi-fi jest to także jeden z najważniejszych krajów na audiofilskiej mapie świata. To właśnie tutaj narodziły się takie marki, jak Triangle, Lavardin, Lecontoure, Atoll, Devialet, Cabasse, Micromega, YBA, Fadel Art czy Jadis. Jeżeli jednak zastanowimy się która francuska firma mogłaby rywalizować o tytuł jednego z największych graczy w segmencie głośników i akcesoriów nie tylko w swojej ojczyźnie, ale także na świecie, odpowiedź może być tylko jedna - Focal. Przedsiębiorstwo, które zaczynało swoją przygodę od skromnych zestawów głośnikowych produkowanych w małej, rodzinnej fabryce, posiada dziś kilka ośrodków produkcyjnych zajmujących razem obszar porównywalny z małą rafinerią. Francuzi zawsze mierzyli wysoko, ale wspinali się na szczyt powoli, rozważnie, z godną podziwu konsekwencją i wytrwałością. Do perfekcji opanowali sztukę projektowania przetworników elektroakustycznych, a także umiejętność wykorzystania ich do budowy gotowych produktów, znakomicie dostosowanych do potrzeb klientów. W audiofilskim środowisku firma wciąż kojarzona jest przede wszystkim z pięknymi, dopracowanymi pod kątem technicznym i wytwarzanymi w całości pod jednym dachem kolumnami głośnikowymi, jednak jej sukcesy na rynku słuchawek, głośników instalacyjnych, profesjonalnych monitorów studyjnych i systemów car-audio każą sądzić, że to jeszcze nie koniec historii. À propos... Czy naprawdę znamy ją tak dobrze, jak nam się wydaje?

Czym powinien kierować się miłośnik sprzętu audio przy wyborze wzmacniacza? Gdyby na tak postawione pytanie można było udzielić prostej i zwięzłej odpowiedzi, pewnie nikt nie zawracałby sobie głowy testami i odsłuchami. Przyjmijmy jednak, że mamy już pewne rozeznanie w temacie, a z długiej listy dostępnych na rynku modeli chcemy wybrać kilka, może kilkanaście konstrukcji, którym chcielibyśmy przyjrzeć się bliżej. W pierwszej kolejności przyjdą nam do głowy dość oczywiste pytania. Czy bardziej skłaniamy się ku purystycznym konstrukcjom analogowym czy piecykom z bogatym wyposażeniem? Czy szukamy wzmacniacza lampowego, tranzystorowego czy hybrydowego? Zwrócimy uwagę na gniazda i funkcje, moc wyjściową, a być może i inne parametry, jak pasmo przenoszenia, zniekształcenia, odstęp sygnału od szumu czy współczynnik tłumienia. W pewnym momencie pojawi się jednak kolejne fundamentalne pytanie - w jakiej klasie powinien pracować nasz nasz wymarzony wzmacniacz? Zdecydujemy się na purystyczną konstrukcję klasy A, bardziej wydajny układ klasy AB, a może nowoczesną integrę lub końcówkę mocy klasy D? Co jeśli trafimy na coś bardziej egzotycznego, jak na przykład klasa AA, XD lub V? Co jeśli w ogóle nie mamy pojęcia o co chodzi, na czym polegają różnice między tymi klasami i co może to dla nas oznaczać? Cóż, nie pozostaje nam nic innego, jak poświęcić trochę czasu na zgłębienie tego zagadnienia, wrócić do tematu z większymi zasobami wiedzy i zbadać jak teoria sprawdza się w praktyce.

Jak wyglądał świat w marcu 1979 roku? Andrzej Wajda kręcił "Panny z Wilka". Jan Paweł II był papieżem niecałe pół roku. Prezydentem USA był Jimmy Carter. W Nowym Jorku urodziła się Norah Jones. Atari wypuściło na rynek komputery Model 400 i Model 800. W salonach samochodowych pojawiły się Peugeot 505, Lancia Delta i Mercedes-Benz W126. Przemysł audio-video powoli przenosił się natomiast do ery cyfrowej, a w szczególności do nagrywania optycznego. Po pionierskiej pracy z optycznym odtwarzaczem wideo we wczesnych latach siedemdziesiątych, laboratorium Philipsa od kilku dobrych lat rozwijało już projekt dotyczący opracowania cyfrowego optycznego dysku audio z systemem korekcji błędów. 8 marca 1979 roku holenderski koncern zademonstrował międzynarodowej prasie 11,5-cm dysk optyczny i odtwarzacz Compact Disc. Demonstracja pokazała, że cyfrowe zapisywanie dźwięku na takim nośniku jest możliwe i pozwala na odtwarzanie sygnałów audio w bardzo wysokiej jakości. Inżynierowie pracujący nad tym rozwiązaniem zapewne wyobrażali sobie, że w niedalekiej przyszłości pojawią się inne, lepsze formaty. Czy byli świadomi, że ich wynalazek przeżyje tak długo, a w 2019 roku wciąż będzie dominującym standardem wśród fizycznych nośników audio?

Wielu audiofilów, a także niektórych ludzi mających niewielkie pojęcie na temat sprzętu stereo, fascynuje temat kabli używanych do łączenia zestawów głośnikowych ze wzmacniaczem, wzmacniacza z odtwarzaczem, a nawet tych odpowiadających za dostarczenie prądu do naszych urządzeń. Zanim jednak zagłębimy się w dywagacje na temat wyższości srebra nad miedzią czy sensu stosowania drogich przewodów zasilających, warto zapoznać się z rodzajami połączeń, jakie możemy spotkać w komponentach hi-fi. O ile większość użytkowników doskonale wie jak wygląda standardowe gniazdo słuchawkowe lub stosowane coraz częściej wejście USB, nie każdy potrafi wymienić przynajmniej dwa typy słuchawkowych gniazd zbalansowanych lub znaleźć kable głośnikowe wyposażone we wtyki, które na pewno będą pasowały do terminali w danym wzmacniaczu. Czym różnią się analogowe gniazda zbalansowane od niezbalansowanych? Czym jest AES/EBU? Czy lepiej wybrać kable głośnikowe zakończone bananami czy może widełkami? Właśnie takimi zagadnieniami zajmiemy się w poniższym przewodniku.

Czy to w domowym zaciszu, na koncercie, podczas pracy w studiu czy w samochodzie - wzmacniacz jest jednym z kluczowych elementów każdego systemu stereo. Czym właściwie jest? Najprościej można powiedzieć, że jest to układ elektroniczny, którego zadaniem jest wytworzenie na wyjściu sygnału analogowego będącego wzmocnioną kopią sygnału podanego na wejście. Ale czy to wszystko? Oczywiście, że nie. Mnogość fachowych terminów związanych ze wzmacniaczami może przyprawić o zawrót głowy. Czy wzmacniacz hybrydowy jest lepszy od tranzystorowego? Czym jest współczynnik tłumienia? O co chodzi z tymi klasami? Faktycznie, jest tego sporo, co jednak nie oznacza, że niektórych pojęć nie da się wytłumaczyć w prosty sposób. Z historycznego punktu widzenia, pierwszym elementem umożliwiającym wzmacnianie sygnałów elektrycznych była prosta lampa elektronowa - trioda. Została ona wynaleziona w 1906 roku przez Lee De Foresta i sześć lat później doprowadziła do powstania pierwszych wzmacniaczy lampowych. Tego typu konstrukcje dominowały na rynku aż do lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W 1947 roku zaczęły powstawać pierwsze wzmacniacze tranzystorowe.

Yamaha to jeden z producentów sprzętu hi-fi, którego logo kojarzą niemal wszyscy. Nie tylko ze względu na jego obecność na popularnych amplitunerach, soundbarach, głośnikach bezprzewodowych i systemach mikro, ale także produktach związanych z domową aparaturą audio bardzo luźno albo wcale. Nie ulega jednak wątpliwości, że w wielu kręgach, także wśród audiofilów, japoński koncern darzony jest ogromnym szacunkiem. Aby się o tym przekonać, wystarczy odwiedzić dowolny serwis zajmujący się zbieraniem informacji i opinii użytkowników o sprzęcie nieprodukowanym od wielu, wielu lat. Ciężko znaleźć kategorię, w której zabrakłoby reprezentantów Yamahy. Dokładne przestudiowanie wszystkich opisów jest zadaniem, przy którym kara nałożona przez bogów na Syzyfa wydaje się całkiem relaksująca. W bogatą historię marki można wgryzać się bez końca, za każdym razem odkrywając coś, co wcześniej umknęło naszej uwadze. O perypetiach i najważniejszych dokonaniach założonej w 1887 roku firmy można by napisać książkę, a gdybyśmy chcieli zebrać archiwalne katalogi i publikacje dotyczące nie tylko sprzętu audio, ale też instrumentów muzycznych, motocykli i innych wynalazków oznaczonych logiem z trzema skrzyżowanymi kamertonami, bez większego problemu udałoby się zapełnić nimi spory regał lub małą, domową biblioteczkę. Dlatego w niniejszym artykule postaramy się przybliżyć historię firmy, która dla melomanów stała się synonimem... No właśnie, czego?

Który element systemu audio jest najważniejszy? Większość audiofilów z pewnością wskazałoby na zestawy głośnikowe. Inni powiedzą, że pierwszeństwo powinien mieć wzmacniacz lub źródło, a wyjątkowo zakręceni postawią na kable, akcesoria zasilające, a nawet stolik ze specjalnymi platformami antywibracyjnymi. Część melomanów odpowie jednak zupełnie inaczej. Ich zdaniem największy wpływ na brzmienie systemu audio ma... Pokój, w którym cała ta aparatura pracuje. Nie sposób odmówić im racji. W pomieszczeniu o kiepskiej akustyce nawet najdroższy i najbardziej dopracowany sprzęt nie będzie mógł pokazać nawet części swoich możliwości, natomiast we wnętrzach przystosowanych do słuchania muzyki nawet niedrogi sprzęt powinien spisać się nieźle i dać nam wiele przyjemności. Oczywiście to tylko teoria obrazująca skalę problemu, jednak doświadczenie pokazuje, że nie jest pozbawiona sensu. Temat akustyki nieuchronnie pojawi się na pewnym etapie naszej audiofilskiej przygody. Często jest jednak tym najbardziej problematycznym. Nie wszyscy mogą podporządkować umeblowanie i wystrój salonu tak oryginalnemu celowi, jakim jest komfortowe słuchanie muzyki. Obłożenie wszystkich ścian ustrojami akustycznymi także nie jest najlepszym rozwiązaniem, nawet jeśli mamy do dyspozycji osobny pokój i możemy z nim zrobić co tylko nam się podoba. Na szczęście istnieje cały szereg działań, jakie możemy przeprowadzić minimalnym kosztem, nie zamieniając przy tym salonu w komorę bezechową. Producenci ustrojów akustycznych oferują natomiast coraz ciekawsze, skuteczniejsze i bardziej estetyczne rozwiązania sprawdzające się nie tylko w studiach nagraniowych, ale także w domach, biurach, hotelach i eleganckich restauracjach. Akustyka jest na topie. Spróbujmy więc ją rozpracować.

Czy znasz firmę Sennheiser? Na to pytanie twierdząco odpowie niemal każdy, kto interesuje się szeroko pojętym sprzętem audio. DJ, prezenter radiowy, producent muzyczny, artysta, gwiazda estrady, kierownik sceny, zapalony gracz, audiofil, a nawet zwyczajny słuchacz mający chrapkę na porządne słuchawki jednej z prestiżowych marek - wszyscy oni prawdopodobnie choć raz zetknęli z tą nazwą. Sennheiser to jeden z największych na świecie producentów sprzętu dla osób lubiących słuchać (słuchawki), ale i dla tych, które lubią być słuchane (mikrofony). Teoretycznie 3/4 świata to jego potencjalni klienci, i tak jest w istocie. Skala działania firmy jest dzisiaj tak ogromna, że jej ofertę trzeba było podzielić na kilka wyspecjalizowanych sekcji. Dział Elektroniki Konsumenckiej tworzy słuchawki i inne produkty audio dla klientów indywidualnych. Dział Systemów Profesjonalnych celuje w muzyków i mówców, ale także branżę lotniczą, radiofoniczną i studia nagraniowe. Dział Systemów Zintegrowanych zajmuje się natomiast sprzętem konferencyjnym i produktami dla osób niedosłyszących. W procesie dostarczania wysokiej jakości dźwięku do naszych uszu, sprzęt Sennheisera może znajdować się zarówno na początku całego łańcucha (na statywie w studiu nagraniowym), jak i na jego końcu (w postaci hi-endowych słuchawek na naszej głowie). Naprawdę trudno wyobrazić sobie kogoś, kto nie znalazłby w ofercie firmy czegoś dla siebie. Ale czy znacie jej historię tak dobrze, jak produkty, z których być może korzystacie na co dzień?

To pytanie zadają sobie praktycznie wszyscy audiofile. Początkujący miłośnicy dobrego brzmienia muszą znaleźć na nie odpowiedź podczas kupna pierwszego poważnego systemu stereo, natomiast ci bardziej doświadczeni wracają do niego przy każdej zmianie kolumn lub wzmacniacza. Optymalne współdziałanie tych dwóch elementów jest - obok właściwego dopasowania zestawów głośnikowych do wielkości i akustyki pomieszczenia odsłuchowego - sprawą absolutnie kluczową. Jeśli znajdziemy właściwą konfigurację, będziemy cieszyć się znakomitym dźwiękiem i efektem synergii między głośnikami a napędzającą je elektroniką. Jeżeli natomiast wybrana przez nas kombinacja będzie zła, prawdopodobnie nie uda nam się uzyskać upragnionego efektu. Nawet jeśli przeznaczymy całe swoje oszczędności na hi-endowe źródło, kable, ustroje akustyczne i platformy antywibracyjne. Zatem jak znaleźć się w pierwszej grupie?

Jeżeli zapytacie audiofilów który element systemu audio ma największy wpływ na ostateczny rezultat brzmieniowy, dziewięciu na dziesięciu powie, że są to kolumny głośnikowe. Z całą pewnością to właśnie one w największym stopniu kształtują charakter i postrzeganą jakość odtwarzanego dźwięku. Kluczową rolę zestawów głośnikowych w systemie hi-fi wzmacnia również ich oddziaływanie z pomieszczeniem odsłuchowym. Oczywiście nie należy pomijać wpływu wibracji podłoża czy jakości prądu z gniazdka na wrażliwą elektronikę, ale obiektywnie trzeba przyznać, że te czynniki nie są nawet w połowie tak istotne, jak prawidłowe dopasowanie kolumn do kubatury i akustyki pokoju, w którym stanie nasza audiofilska aparatura. Rozmiar nie jest jednak jedynym problemem. Wybierając zestawy głośnikowe, miłośnicy sprzętu grającego muszą odpowiedzieć na szereg innych pytań. Czy lepiej zdecydować się na kolumny podłogowe czy podstawkowe? Ile głośników powinny mieć? Jaki rodzaj obudowy będzie najlepszy? Co z impedancją, skutecznością i mocą? Sytuacji wcale nie poprawia różnorodność dostępnych na rynku modeli. W plątaninie różnych konstrukcji, parametrów, marek i modeli można się szybko pogubić, dlatego w dzisiejszym poradniku zajmiemy się tą kluczową dla melomanów kwestią.